යමුනා කියන්නේ ගීත රචිකාවියක්. ඒක හැමෝම දන්න කරුණක්. කාන්තා පාර්ශවයෙන් එහෙමත් නැත්නම් ස්ත්‍රී කවියෙක් විදිහට සම්මානයට පාත්‍ර වන පළමු කවියා වන්නේ යමුනා. කිවිඳිය කියන වචනයට මම ඒ තරම් කැමැත්තක් නැහැ. මට ස්ත්‍රී වේවා පුරුෂ වේවා කවි ලියන දෙපිරිසම කවියන්. ඒ නිසා දිගටම මම යමුනාට "කවියා" කියලා ලියනවා.
යමුනා ගැන හුඟාක් අය දන්න නිසා මම යමුනා ගැන කියන්න යන්නැ. එත් යමුනාගේ කවි ගැන මට කියන්න ඕන. මේ සටහන අතින් මම අසාර්ථක වෙවී ඒ අසාර්ථකත්වය තුළත් මම යමුනාගේ හැඩය රැක ගන්න පුදුම වෙහෙසක් ගන්නවා.
දහයකට පමණ කිට්ටු වුණ යමුනාගේ කවි පොත් වලින් කවි පොත් හතරක් මම කියවනවා. මම යමුනාගේ කවි කියවන්න පටන් ගත්තේ "ණයට ගත් සාජ්ජයක්" කියන ඇගේ පළමු කවි පොතෙන්මයි. පාඨකයෙක් විදිහට ඒ පොත ගැනම ලියුවත් මගේ වැඩිම මනාපය යමුනා ලියන " මග ඇරුණ ප්‍රේමය" කාව්‍ය සංග්‍රහයටයි.
කවි පොත හැඩ වෙන්නේ ශාන්ත කේ. හේරත් අකුරු හා කවර නිර්මාණයෙන්. කවරයෙන් ඇතුල් පිටු වලට යද්දී හිත උණුසුම් වෙනවා. නැහැ, හරිම වචනය හිත රත් වෙනවා. මම ඇත්ත කියන්න ඕන පළමු වතාවට මම මේ කවි කියවද්දී මාව පුදුමටයට පත් වුණා කියන එක.
"අහස පොළව වට පිටාව හරිම හිස් තැනක්
ගහක් කොළක් දියක් නොමැති කාන්තාරයක්"
මගේ මතකය නිවැරදි නම් ගීත ලොව ආක්‍රමණය කරන ඇගේ පළමු ගී පද රචනයටත් වඩා ඇගේ කවි උණුසුම්. කවි අතර තියෙන්නේ විප්ලවයක්. අරගලයක්. ඇගේ ගීතය මිනිස්සුන්ට හුඟාක් සමිප උනත් ඇය කවියෙන් කතා කරන්නේම ඒ මිනිසුන්ටයි.
කවියා, කවිය අපට පුජා කරන්නේ මෙලෙසය.
මට කවි දී
මගෙ කිවිය වු
ඔබ සැම වෙත
පුජා කරන්නෙමි
මේ පොත.................!
මේ බොහෝ විට ඔබ කියවා නැති කවි පොතක කවියක්. මේ සටහන ඔබව කම්මැලි කරන්නට පුළුවන්. කවියට, කවියාට හිතැති ඔබ මාව පසෙකින් තබා කවිය කියවන්න.
ණයට ගත් සාජ්ජය.
වෙස් බැඳුණු මුහුණක්
සිනා පඩුලා සිරිමත්
ගෙනැ තෑගි බෝගත්
අසුන්ගත්තෝ____අමුත්තෝ විත් ...
කෙරූ කෙරුවාවල්
නොපිරූ කල්පනාවල්
ගැහෑණු වරුණාවල්
පිරිමි හිනැහෙති____දී සිනා බොල් ...
බැලුම් මෙන සිවිලිම
ඔන්න මෙන්න වැ පිපිරෙන
පුම්බාගත් ලියෙන
ජප කරති ගැහැණුද____ මමායන '
මාරු කර අඹුසැමි
බදා නටතෙයි වැනි වැනි
බෙදා ගෙනැ බුදිමිනි
සුනඛයොත් ____ගෙයි කොණක හිනැහුනි ...
මධු පුරති සැමියෝ
පුර සාරමෙනි බිරියෝ
වැලී කෙළිති දරුවෝ
උගුල ඇද හිනැහෙති____ගෙහිමියෝ
ලොකු කම් පෙන්නුවත්
අසල්වැසි සිත් තැවුවත්
ගත් ණයෙනි නිදහස්
වෙනුයෙ කෙළෙසද
හඬයි____උන් සිත්
ඒ විසි අට පිටය. එහි උපහාසය ද, අපහාසය ද මම දකිමි. විඳිමි. නොනැවති තව දුරටත් කියවමි.
කවි තිස් හයකි. පොත පිටු හැට හතකි. හුඟාක් කවි දිගය. සමහරක් පළලය.
යළිත් කවි කියවමින් මම විසි අටේ සිට හතලිස් අට පිට තුළ නතර වෙමි.
සිර ගෙදරට ආ ලියුමක්.
තෙමෙයි
අනෝර වැස්සට___පැල් කොටය
කුඩාවුන් නිදන්නේ
දැන් අඳ යටය
සුවාමිනේ ඉන්නා
මහ___උළු___ගෙදර
නුඹවත් නොතෙමි
ඉන්නා එක සතුටක්ය ...!
ණය දෙන්නට සතුටුලු කළු මුදලාලි
බය නැතිවම බඩු ගන්නට යැයි කීවා....
(කට හඬටවත් ඇත්තේ මුළු පවුලටම
වැල් ඇඳ යට නාටු බල්ලා පමණක්ය....|)
සුවාමින්ට තැපුමට මහ උළු ගේක
කෙරූ අපරාදෙ වැලි___ලා නීතියට
සල්ලි බලෙන් අපෙ කුඩුව බින්දාට
පළි ගහනවා තවමත් මම දෙවියන්ට...
පස්වැන්නාත් දැන් ලඟ ලඟ උපදින්ට
ඌ ගෙන්වත් සෙතක් වෙද මගේ හිමියන්ට
විගැහින් කෙරූ සිර___පව් ගෙවිලායන්ට
පානක් පත්තු කෙරුවෙමි යළි දෙවියන්ට
දරුවන්ගේ දුක් කරදර ඇහියන්
මගේ සුසුම් හිර ගේ ලග දැවියන්
යකඩ කුරු රත්වී අත මිදීයන්
හීනෙන් වත් හිමි ගෙපැලට වැදියන්...!
පළමු කවි පන්තිය පමණක් උපුටලා නවතින්න හිතුවත් "හීනෙන් වත් හිමි ගෙපැලට වැදියන්" කියන ප්‍රාර්ථනාවට එකතු වෙන්න ඕන හින්දාම කවි පන්තියම මම උපුටනවා. සමහර විට ඒ ගෑණුකම නිසා වෙන්න ඇති. ගෑණුන්ට තරම්ම ගෑණුන්ව තේරුම් ගන්න පුළුවන් වෙන කවුරුවත් නෑ. මම හිතනවා සහ විශ්වාස ස්ත්‍රීවාදින්ට හැඩයක් එකතු කරන්නේ අන්න ඒ හේතුව කියලා. මම යමුනාව ස්ත්‍රීවාදී කියන තැන නතර කරන්න කැමති නෑ. මම යමුනා කියන කවියා එතනින් එහාට ගිය එක් පරාසයක කොටු නොවුන කවියෙක් විදිහටම දකින්නම කැමති නිසා.
 |
රන්මසු
පිට විස්ස
උපුටා නොගත් කවියක කොටසක්
|
අලුත් ලී සුවඳ සපිරුණු
මේ වීදුරු සාප්පුවේ
එක පිට එක ගොඩගැහෙමින්
මීනි පෙට්ටි වාත්තුවේ
කවුන්ටරය අසලට වී
සිත තනිවම තෝන්තුවේ
කා එනතුරු මා ඉන්නද
මඟ බලමින් ජේත්තුවේ
මෙය තවත් කවි පන්ති හතරක් සමඟ එකට කැටි උන " මිනි පෙට්ටි මුදලාලිගේ දියණියගේ ශෝකාලාපය" කවියේ පළමු කවි පද කිහිපයයි.
යමුනා පිරිමින් දෙස ද ඒ හා සමානව ගැහෑණුන් දෙස ද බලනුයේ උකුසු ඇසකින් විය යුතුය. ඇගෙන් කවියට නොගැණුන කිසිඳු මිනිස් චරිතයක් අද ජිවත්ව සිටිය නොහැකිය. ඇය සියුම්ය. පරික්ෂාකාරිය. ඇය මෙය ලියන්නේ දශක කිහිපයකට උඩදිය. මම මෙය දකින්නේ දශක කිහිපයකට පසුවය. මම ඇයව රුවෙන් හඳුනන විට ඇයව මම දකින්නේ ශ්වේත පැහැ සාරියෙනි. මට දශක කිහිපයක් ආපසු ගොස් ඇයව දකින්නට අවැසිය.
 |
රන්මසු
පිට විස්ස
උපුටා නොගත් කවියක කොටසක්
|
අවන්හලේ සංගීතය
සිත් කුලුණේ
පතුරු හැලේ
අරටු බිඳේ. ...... ........ ...
මධු බඳුනේ
බුබුලු නැගේ
පෙණ විසිරේ. ...... ........ ...
පා පැකිළේ
ගත වැතිරේ
අඳුරු ලෙනේ. ...... ........ ...
දිව මතුරේ
ඔද පැරදේ
පිරිමිකමේ. ...... ........ ...
හද පැකිලේ
ගත උදුරයි
පුරංගනා ...... ........ ...
රාග විලේ
රළ පෙරළේ
තරංගනා ...... ........ ...
මධු විත ළඟ
පිය බිරිඳත්
මරංගනා. ...... ........ ...
අඩ අඳුරට
කැත ගෑණුත්
සුරංගනා. ...... ........ ...
රවුම්, හතරැස්. ත්‍රිකෝණ සමහර ජිවිත ඔය විදිහයි. සීමාවන්ට කොටු වෙනවා. මට මෙහෙම හිතෙන කී වෙනි දවසද කියන්න මට මතක නෑ. සමහර විට
අද දෙවැනි දවසයි....
එදා දුක් පීඩා මැ
මගේ සිත යළි පෙලූ
අද දෙවැනි දවසයි........
මේ සසර දිගු ගමන
අවා දුකෙකැයි හැඟුණු
අද දෙවැ නි දවසයි........
ජිවිතේ කම්කටොලු
මිහිරි සැපෙකැයි හිතුණු
අද දෙවැනි දවසයි........
........සැබෑ ප්‍රේමය අතැර
හිඳිනු බැරියැයි හැඟුණු
දහස් දොහකුත් සමඟ
අද දෙවැනි දවසයි........
මම "ණයට ගත් සාජ්ජය" කවි හයක් උපුටනවා. අවසන් කවියත් එක්කම. මදිය හිත කියද්දි මම නවතිනවා. මට ලියන්න පුළුවන් මෙච්චරයි. මම ඒක ලැජ්ජා නැතුව කියනවා. ඒත් මට කියවන්න පුළුවන් මම තවදුරටත් කියවනවා. අන්තිමට පනස් දෙවන පිටුව.
 |
රන්මසු
පිට විස්ස
උපුටා නොගත් කවියක කොටසක් |
ඊට කලින් මම කියනවා යමුනා කියන්නේ කවියෙක්. අවසානයට පසු පිටෙහි ආචාර්ය සුනිල් ආරියරත්න මෙහෙම ලියලා තියෙනවා. " මෙහි එන සියළු රචනා, උඩු යටිකුරු වු අද්‍යතන සමාජයෙහි විකෘති ස්වභාවය නිස්සාරත්වය, වානිජත්වය, ජුගුප්සාජනක බව ප්‍රක්‍රට කරවන සුළුය."
බුද්ධි සංහාරය
අරුන්දතී තරුවක් සේ නිලම්බරා
අයියෝ දිවුල් ගහ උඩ ලා උදුම්බරා
නන්නාඳුණන පිරිසක් අවි අතින් දරා
ඇවිදින් ගෙන ගියා ඇයගේ සුපෙම්බරා.....?
ලත්____දා බුද්ධි වනසන මුත් විනාශය
ලද්දා බුද්ධි රට නොගියොත් විනාශය
'වැද්දා' සුද්ද කෙරුමත් නැත____සනාථය
'සුද්දා' වැද්දාට වැඩියෙන් අනාථය.......!
සදා සොඳුරු සිරි මෙලොවේ
නිමක් නැතී
නුඹේ ඇහින් දැක ගන්නට
වරම් නැති
ඇහේ කඳුළු මිදුමක් දැවටේ
බලන් සකී
අහෝ! බුද්ධියට අධිපතී
බ්‍රහස්පතී.......!
මම මාලනී ලා තුන් දෙනෙකුට ආදරය කරමි. පළමු වැන්නා නන්දාය. තුන්වැන්නා ෆොන්සේකාය. හිමි තැනදී නොකියවු දෙ වැන්නා නම් මේ යමුනාය.
 |
සෙබල සගය
පිට තිස් දෙක - තුන
උපුටා නොගත් කවියක කොටසක් |
නුඹ මා ලොව කළුවර කර පැන ගිය පලියට
කෙළෙසක දොස් පවරමි නුඹ හට
කිසි කෙනෙකු නොදුන් ආදරයක්
නුඹ මට දුන් කොට
